Οι Έλληνες αποταμιεύουν λιγότερο από τους άλλους Ευρωπαίους – Στην 22η θέση η Ηλεία

Παρασκευή, 1 Νοεμβρίου, 2024 
Στην Ηλεία, τον Ιούνιο του 2024 οι συνολικές καταθέσεις ανήλθαν σε 1.336.000.000 ευρώ σε συνολικά 402.959 ενεργούς λογαριασμούς, αριθμοί που πάντως είναι αυξημένοι σε σχέση με τα τελευταία τρία χρόνια.

Αρνητική ήταν για άλλη μια χρονιά η αποταμίευση στην Ελλάδα το 2023, παρότι σύμφωνα με τα συνολικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε πέρυσι με ταχύτερο ρυθμό από την καταναλωτική δαπάνη.

Ειδικότερα, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών οργανισμών που εξυπηρετούν νοικοκυριά διαμορφώθηκε πέρυσι στο -1,9%. Πρόκειται για βελτίωση από το -3,5% που είχε καταγραφεί έναν χρόνο νωρίτερα, αλλά επιδεικνύει για άλλη μια φορά το χρόνιο πρόβλημα της αποταμίευσης στη χώρα.

Όπως άλλωστε έδειχνε ειδική μελέτη της Eurobank από τα τέλη Μαΐου, από το 2002 και έπειτα η αποταμίευση καταρρέει, ιδίως σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Για αυτό δεν ευθύνεται μόνο το περιορισμένο διαθέσιμο εισόδημα, αλλά και ορισμένα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας, όπως οι γονικές παροχές, που είναι πολύ πιο διαδεδομένες στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες χώρες. Εχουν έτσι σοβαρές επιπτώσεις στην αποταμίευση, στερώντας ουσιαστικά το κίνητρο από τις νέες γενιές να έχουν χρήματα στην άκρη. Μεταξύ άλλων, η κατάρρευση της αποταμίευσης αποδίδεται και στο υψηλό ποσοστό της παραοικονομίας, αλλά και στις υψηλές δαπάνες στέγασης, σύμφωνα με την ίδια μελέτη.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΙΑ

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Ιούνιο του 2024 τις περισσότερες καταθέσεις είχαν οι κάτοικοι της Αττικής και τις λιγότερες οι κάτοικοι της Ευρυτανίας.

Στην Ηλεία, τον Ιούνιο του 2024 οι συνολικές καταθέσεις ανήλθαν σε 1.336.000.000 ευρώ σε συνολικά 402.959 ενεργούς λογαριασμούς, αριθμοί που πάντως είναι αυξημένοι σε σχέση με τα τελευταία τρία χρόνια.

Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο του 2023 είχαν καταγραφεί 1,316 δις και 390 χιλιάδες λογαριασμοί, τον Ιούνιο του 2023 1,3 δις και 386 χιλιάδες λογαριασμοί, τον Δεκέμβριο του 2022 1,26 δις και 386 χιλιάδες λογαριασμοί, τον Ιούνιο του 2022 1,25 δις και 414 χιλιάδες λογαριασμοί και τον Δεκέμβριο του 2021 1,24 δις και 415 χιλιάδες λογαριασμοί.

Παρά την αύξηση, η Ηλεία βρίσκεται συνολικά στην 22^η θέση της χώρας σε επίπεδο αποταμίευσης και στην τελευταία σε επίπεδο Δυτικής Ελλάδας αφού στην Αχαΐα οι καταθέσεις ανήλθαν σε 3,65 δις και στην Αιτωλοακαρνανανία σε 1,75 δις.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στον νομό Αττικής, οι καταθέσεις ανέρχονται σε 106,2 δισ. ευρώ και ο αριθμός των τραπεζικών λογαριασμών σε 14,7 εκατομμύρια. Ακολουθούν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης με 17,3 δισ. ευρώ σε αποταμιεύσεις. Στην τρίτη θέση βρίσκουμε το Ηράκλειο Κρήτης με 4,6 δισ. ευρώ. Στην τέταρτη και πέμπτη θέση βρίσκονται οι κάτοικοι της Αχαΐας με 3,65 δισ. και της Λάρισας με 3,62 δισ. ευρώ.

Στον αντίποδα, οι λιγότερες καταθέσεις βρίσκονται στην Ευρυτανία (μόλις 162 εκατ.), στην Φωκίδα (318 εκατ. ευρώ), στα Γρεβενά (344 εκατ. ), στην Φλώρινα (455 εκατ.), στην Σάμο (474 εκατ.) και στην Λευκάδα (483 εκατ. ευρώ).

Ξοδέψαμε περισσότερα από το εισόδημά μας

Πέρυσι, το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων αυξήθηκε με ταχύτερο ρυθμό από την τελική καταναλωτική δαπάνη. Σε απόλυτους όμως, η τελευταία συνεχίζει να ξεπερνά το διαθέσιμο εισόδημα. Προκύπτει ότι πέρυσι, είχαμε διαθέσιμο εισόδημα 151,7 δισ. ευρώ, αλλά ξοδέψαμε 154,6 δισ. ευρώ.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 το διαθέσιμο εισόδημα του τομέα αυξήθηκε κατά 8,1% σε σύγκριση με το 2022, από 140,3 δισ. ευρώ σε 151,7 δισ. ευρώ. Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος ήταν υψηλότερη από κάθε άλλη χρονιά από το 2010 και έπειτα πλην του 2021, όταν τα νοικοκυριά είχαν επιπλέον αποθέματα από την πανδημία.

Στο μεταξύ, η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών οργανισμών που εξυπηρετούν νοικοκυριά, αυξήθηκε κατά 6,5% το 2023 σε σύγκριση με το 2022, από 145,2 δισ. ευρώ σε 154,6 δισ. Ευρώ. Η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης ήταν βραδύτερη σε σύγκριση με το 2022 και από το 2021, αλλά ταχύτερη από κάθε άλλο έτος μεταξύ 2010 και 2020.

Τα μακροοικονομικά στοιχεία της αποταμίευσης

• Η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη εθνική αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς και από όλες τις ανεπτυγμένες χώρες.
• Η διαφορά στα ποσοστά εθνικής αποταμίευσης μεταξύ της Ευρωζώνης και της Ελλάδας διευρύνθηκε, κάτι που οφείλεται στη μεγάλη πτώση του ποσοστού αποταμίευσης του ιδιωτικού τομέα, ενώ η αποταμίευση του δημοσίου τομέα αυξήθηκε μετά το 2010.
• Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερο από τα αντίστοιχα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας, καθώς επίσης και της Ευρωζώνης.
• Οι διαγενεακές μεταβιβάσεις πλούτου, και ιδιαίτερα οι γονικές παροχές, είναι πολύ πιο διαδεδομένες στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες χώρες, με αρνητικές συνέπειες στην αποταμίευση.
• Η διόρθωση του εξαιρετικά υψηλού ποσοστού αναπλήρωσης του εισοδήματος που παρείχε το συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ελλάδα μετά το 2010 αναμένεται να επηρεάσει θετικά την αποταμίευση των νοικοκυριών.
• Το πολύ μεγάλο ποσοστό αυτοαπασχόλησης στην ελληνική οικονομία συνδέεται αρνητικά με την αποταμίευση.
• Στο βαθμό που η φοροδιαφυγή είναι πιο εκτεταμένη μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων, επηρεάζονται επίσης αρνητικά τα δημόσια έσοδα και η δημόσια αποταμίευση.
• Η τεράστια επιβάρυνση των νοικοκυριών με δαπάνες στέγασης σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την αποταμίευση.

Η γεωγραφική κατανομή των καταθέσεων σε Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησο και Ιόνια Νησία από το 2021 έως σήμερα

Η αποταμίευση των νοικοκυριών

Από την ανάλυση των μικροοικονομικών δεδομένων της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2019 προκύπτει ότι:

➢ Η μέση ετήσια αποταμίευση για το σύνολο του δείγματος ανέρχεται στα €1.076, ενώ είναι αρνητική για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικες και παιδιά (-€2.159).

➢ Η μέση ετήσια αποταμίευση των συνταξιούχων ανέρχεται σε €2.248, των εργαζομένων σε €410, των μισθωτών σε €542 και των αυτοαπασχολούμενων σε €63.

➢ Το 40% της συνολικής αποταμίευσης προέρχεται από το 1% των νοικοκυριών με τα υψηλότερα εισοδήματα.

➢ Οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν το μικρότερο και σχεδόν μηδενικό ποσοστό αποταμίευσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα τους, ενώ οι συνταξιούχοι είναι η κατηγορία με το μεγαλύτερο ποσοστό αποταμίευσης.

➢ Στο σύνολο του δείγματος το ποσοστό αποταμίευσης είναι 5,3%, ενώ είναι μόλις 1,6% για τους εργαζόμενους.

➢ Τα ποσοστά αποταμίευσης διαφέρουν σημαντικά ανά κλίμακα εισοδήματος και είναι αρνητικά για τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά του δείγματος.

➢ Οι δαπάνες για υγεία και εκπαίδευση σχετίζονται αρνητικά με την αποταμίευση.

➢ Τα νοικοκυριά που δηλώνουν δαπάνες σε τυχερά παίγνια έχουν σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό αποταμίευσης.

ΠΑΤΡΙΣ