Γνωρίζει το ίντερνετ όλα τα μυστικά μας;

 Πέμπτη, 28 Νοεμβρίου, 2024 - THANKSGIVING

Στην εποχή της ριζικής διαφάνειας, τίποτα δεν μένει κρυφό για πάντα στο διαδίκτυο, υπάρχουν όμως μερικά μέτρα ασφαλείας για να νιώθετε πιο ήρεμοιο

Από τη δεκαετία του 1980, ο φιλόσοφος Ζαν Μποντριγιάρ διέκρινε ότι εφεξής θα ζούμε υπό ένα καθεστώς «ριζικής διαφάνειας»· το να κρυφτεί κάποιος από το άγρυπνο μάτι των εκάστοτε εξουσιών θα είναι αδύνατο. Ο κοινωνικός αυτός μετασχηματισμός, τον οποίο η Αμερικανίδα φιλόσοφος Σοζάνα Ζούμποφ χαρακτήρισε πριν από μερικά χρόνια ως «κατασκοπευτικό καπιταλισμό», φέρνει μαζί του θετικά πράγματα, όπως περισσότερη ασφάλεια, αλλά και αρνητικά, όπως περισσότερο κομφορμισμό. Στο κέντρο του, προφανώς, βρίσκεται η τεχνολογία. 

Το τεχνολογικό δόγμα της εποχής μας βασίζεται στο αξίωμα ότι πάνω από όλα είναι τα δεδομένα· χωρίς αυτά δεν υπάρχει ούτε τεχνητή νοημοσύνη ούτε ψηφιακό κράτος ούτε TikTok ούτε τίποτα. Με κάθε μας κλικ προσθέτουμε μια πληροφορία που πλουτίζει το σύστημα συνολικά και μας κάνει λίγο πιο διαφανείς σε όσους επιθυμούν να μας επηρεάσουν. Ουσιαστικά, δηλαδή, παραιτούμαστε από την ιδιωτικότητά μας, προκειμένου να λαμβάνουμε προνόμια, όπως για παράδειγμα προστασία από κακόβουλες ενέργειες.

Τα δεδομένα της χρήσης μας αντλούνται μέσα από cookies και trackers. Τα cookies (μπισκότα) είναι μικρά αρχεία κειμένου που εγκαθιστούν οι ιστοσελίδες στους υπολογιστές και στα κινητά μας μέσω των πλοηγών μας, ενώ τα trackers (ιχνηλάτες) είναι τεχνολογίες που παρακολουθούν τη δραστηριότητά μας και συλλέγουν ακατάπαυστα πληροφορίες: ποιες σελίδες επισκεπτόμαστε και πότε, τι κλικάρουμε, ποια είναι τα ενδιαφέροντά μας. Αμφότερα επιτρέπουν στις ιστοσελίδες να μας προσφέρουν πιο προσωποποιημένες υπηρεσίες και διαφημίσεις.

Το πρόβλημα με τα cookies και τα trackers είναι ότι μας εκθέτουν σε κινδύνους και οχλήσεις. Διαχρονικά, το περιοδικό σβήσιμο των cookies από τους πλοηγούς μας είναι ένα καλό μέτρο προστασίας. Είναι κάτι εύκολο και γρήγορο, που βελτιώνει και την αποδοτικότητα της πλοήγησής μας. Για τα trackers, τώρα, υπάρχει το Privacy Badger του Electronic Frontier Foundation. Αφού εγκατασταθεί στον πλοηγό, δείχνει στον χρήστη ποια τρίτα μέρη προσπαθούν να αντλήσουν πληροφορίες από αυτόν, και του δίνει τη δυνατότητα να τους μπλοκάρει. Ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο.

Αν ωστόσο θεωρεί κάποιος ότι έχει λόγους να κρύβει εντελώς τη δραστηριότητά του, θα διακινδυνεύσει πολλά περισσότερα από το να μη λαμβάνει ενοχλητικές διαφημίσεις· θα γίνει αυτόματα ύποπτος. Ο πιο ανώδυνος τρόπος για να γίνει κάποιος λιγότερο διαφανής στο διαδίκτυο είναι να αγοράσει τις υπηρεσίες ενός VPN (Virtual Private Network). Εκτιμάται ότι παγκοσμίως το 31% των χρηστών του διαδικτύου χρησιμοποιούν τέτοιες υπηρεσίες για ποικίλους λόγους. Ένα πολύ πολύ μικρότερο ποσοστό όμως χρησιμοποιεί ένα λογισμικό, το Tor, που ανωνυμοποιεί πλήρως τη χρήση, ενεργοποιώντας ένα σήμα στις Αρχές ότι ο χρήστης πιθανώς προβαίνει σε έκνομες ενέργειες. Το βασικό που πρέπει να θυμάται κάποιος είναι ότι, στην εποχή της ριζικής διαφάνειας, κανείς δεν μπορεί να κρύψει απόλυτα τη δράση του. Αργά ή γρήγορα θα εντοπιστεί.