Κυβέρνηση: Τα τέσσερα ορόσημα και οι προκλήσεις για το 2025

Τρίτη, 7 Ιανουαρίου, 2024

Σοφία Φασουλάκη

Το δίλημμα για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, οι πληροφορίες για ευρεία αλλαγή στο κυβερνητικό σχήμα, η συνέχιση του διαλόγου με την Τουρκία και οι ετοιμασίες για τη συνταγματική αναθεώρηση

Εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας

Χρονιά γεμάτη προκλήσεις είναι το 2025 για την κυβέρνηση, η οποία πρέπει να αυξήσει τις επιδόσεις και τους ρυθμούς της, καθώς ο καθαρός πολιτικός χρόνος που απομένει μέχρι να ξεκινήσει η προεκλογική περίοδος δεν είναι πολύς.

Το 2025 τελειώνουν και οι εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, πόροι που πρέπει να διοχετευθούν στον σχεδιασμό και στην ολοκλήρωση των δράσεων που έχουν προγραμματιστεί, με έμφαση στην υγεία, στην παιδεία και στις υποδομές. Σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, «η Ελλάδα παραμένει σταθερή», διαμηνύει το Μέγαρο Μαξίμου, επιδιώκοντας να διαχειριστεί τις κρίσεις, αλλά και τη δύσκολη καθημερινότητα των πολιτών, κυρίως την επίμονη ακρίβεια. Μπροστά της έχει τέσσερα ορόσημα.

Το πρόσωπο που θα ενώνει και θα ψηφιστεί με μεγάλη πλειοψηφία «αναζητεί» ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τον Πρωθυπουργό να ανοίγει τα χαρτιά του μετά τις 15 Ιανουαρίου, ώστε τον Φεβρουάριο να έχουν γίνει οι απαραίτητες ψηφοφορίες στη Βουλή.

Το δίλημμα «από την Κεντροδεξιά ή την Κεντροαριστερά» είναι υπαρκτό, καθώς μια επιλογή προσώπου από τα «σπλάχνα» της Νέας Δημοκρατίας θα συσπειρώσει περαιτέρω και θα ικανοποιήσει την εκλογική βάση και τους γαλάζιους βουλευτές, αλλά δεν θα έχει ευρεία στήριξη, ενώ η επιλογή από το άλλο στρατόπεδο είναι μάλλον βέβαιο ότι θα συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους.

Η εκλογή της κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου με 261 ψήφους έθεσε ψηλά τον πήχη. Πέρα από τα πρόσωπα, υπάρχουν και οι συμβολισμοί. Καμία κυβέρνηση δεν θέλει να φαίνεται «απομονωμένη» με μια επιλογή που δεν τυγχάνει ευρύτερης αποδοχής και αυτό είναι κάτι που ο Κ. Μητσοτάκης λαμβάνει πολύ σοβαρά υπ’ όψιν του.

Το ότι το ΠαΣοΚ δεν έχει προτείνει υποψήφιο (ή υποψήφια), με τον Νίκο Ανδρουλάκη να δηλώνει, πάντως, ότι το πρόσωπο θα πρέπει να προέρχεται από την Κεντροαριστερά, στρέφει – όπως εκτιμούν πολλοί – την προσοχή του Μεγάρου Μαξίμου προς αυτή την κατεύθυνση. Με αυτόν τον τρόπο, ο Πρωθυπουργός θα δείξει ότι εννοεί στην πράξη αυτό που και ο ίδιος ζητεί: συναίνεση στα μεγάλα.

Ανασχηματισμός

Το επόμενο μέτωπο αφορά την αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος, η οποία τοποθετείται πιθανόν μετά την προεδρική εκλογή, μέσα στην άνοιξη. Τότε λέγεται ότι θα γίνει ένας δομικός ανασχηματισμός με ευρείες αλλαγές σε πρόσωπα και δομές. Εσχάτως ακούγεται το σενάριο στοχευμένων διορθωτικών κινήσεων, ακόμα και πριν από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο βασικός κορμός του νέου σχήματος αναμένεται να αποτελέσει τη «δύναμη πυρός» μέχρι τις επόμενες εθνικές κάλπες, οι οποίες θα στηθούν, όπως έχει πει ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης, την άνοιξη του 2027.

Αν και η συζήτηση για τον ανασχηματισμό έχει ήδη ανοίξει, εν τούτοις ο Πρωθυπουργός δεν έχει αποφασίσει εάν θα τον κάνει αμέσως μετά την προεδρική εκλογή ή θα τον αφήσει για το καλοκαίρι. Οπως λένε συνομιλητές του, η δεύτερη επιλογή έχει περισσότερα μειονεκτήματα, επειδή η σεναριολογία θα σέρνεται επί μακρόν και τα μολύβια θα βρίσκονται «κάτω» αντί να δουλεύουν φουλ οι μηχανές.

Η πρώτη λύση έχει ακόμη ένα αβαντάζ: θα υπάρχει χρόνος και για επόμενες διορθώσεις, ώστε να μη σβήσει η… ελπίδα ότι ένας βουλευτής μπορεί να υπουργοποιηθεί, ακόμη και λίγους μήνες πριν από τις εκλογές.

Συμβούλιο Ασφαλείας και ελληνοτουρκικά

Ο χρόνος που πέρασε είχε μεγάλη κινητικότητα στα ελληνοτουρκικά, με τη διατήρηση των ήρεμων νερών και πολλές συναντήσεις των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς ωστόσο να προχωρήσει ο διάλογος για την χάραξη ΑΟΖ, αφού οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι διαφωνούν. Η κυβέρνηση επιθυμεί, ωστόσο, τη συνέχιση του διαλόγου για τη θετική ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών εργάζεται εκ νέου για τη χορήγηση της «γρήγορης» βίζας σε τούρκους πολίτες, οι οποίοι επιθυμούν να επισκεφθούν τα ελληνικά νησιά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Στα τέλη Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου (δεν έχει κλειστεί ακόμη η ημερομηνία), θα πραγματοποιηθεί και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, όπου οι δύο πλευρές θα καθίσουν ξανά στο τραπέζι του διαλόγου. Μεγάλη έμφαση θα δοθεί και εφέτος στο Κυπριακό, οι συζητήσεις – από πλευράς Αθήνας – για το θέμα σε επίπεδο ΟΗΕ θα συνεχιστούν, εκτός αν Άγκυρα και Δαμασκός υπογράψουν μνημόνιο. Σην περίπτωση αυτή ο διάλογος θα «παγώσει», αφού η Τουρκία θα παραγνωρίζει εμπράκτως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών εκτιμούν πάντως ότι αυτό το σχέδιο δε θα προχωρήσει τελικά, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία το επιθυμεί διακαώς.

Συνταγματική αναθεώρηση και συνέδριο

Στα τέλη του 2025, θα εκκινήσει και ο διάλογος για τη συνταγματική αναθεώρηση, με τον Πρωθυπουργό να έχει ήδη προαναγγείλει την πρόθεσή του για πολλές αλλαγές, που δε θα περιορίζονται μόνο στο άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. «Οραματίζομαι», είπε στην ομιλία του στη ΔΕΘ, τον περασμένο Σεπτέμβριο, «μια πιο ευρεία συνταγματική αναθεώρηση, και προφανώς έχουμε υποχρέωση από το Σύνταγμα να διερευνήσουμε τη δυνατότητα ευρύτερων συναινέσεων».

Το ίδιο επανέλαβε και στο συνέδριο του «Βήματος», στις αρχές Δεκεμβρίου, εκφράζοντας, ωστόσο, τον προβληματισμό του αν αυτή «η πολυδιασπασμένη Βουλή της οξύτητας, του λαϊκισμού, των φωνών, μπορεί να υπηρετήσει αυτή τη συνταγματική επιταγή».

Βέβαιο είναι ότι από κυβερνητικής πλευράς δεν υπάρχει η πρόθεση αλλαγών στο πεδίο των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας, καθώς, όπως λένε πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, τα βασικά ζητήματα που διέπουν τις σχέσεις των δύο πλευρών δε θα αποτελέσουν αντικείμενο της συνταγματικής αναθεώρησης.

Το 2026 θα είναι η χρονιά του Συντάγματος, καθώς η παρούσα Βουλή θα πρέπει να προτείνει τις επικείμενες αλλαγές, μια και η επόμενη – μετά τις εκλογές του 2027 – θα είναι η αναθεωρητική.

Τέλος, την άνοιξη του 2025, η Νέα Δημοκρατία θα προχωρήσει στο ετήσιο συνέδριό της, χωρίς μεγάλες καταστατικές αλλαγές, παρά μόνο για εκλογή γραμματέα και μελών Πολιτικής Επιτροπής.

TO BHMA